Thứ Sáu, 22 tháng 3, 2019

👩‍🔬 Tổ Tâm Lý Trẻ Em (Tâm Lý Phát Triển) của Khoa Tâm Thể - BV Thủ Đức gồm 4 tham vấn viên giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp và tận tâm; phối hợp với bác sĩ tâm thần trong việc chẩn đoán và lượng giá các rối loạn phát triển ở trẻ em. 
👦 👧👦Các trường hợp thường gặp bao gồm: rối loạn hành vi, khó khăn hoặc khuyết tật học tập, rối loạn phát triển...
   Chúng tôi chuyên can thiệp trẻ tự kỉ và chậm phát triển theo các mô hình ABA, TEACCH và Vận động trị liệu.
 Điểm mạnh nhất của chúng tôi là xây dựng các chương trình hòa nhập cho trẻ tự kỉ hay chậm phát triển đã trưởng thành.
 Tại đây, chúng tôi có đầy đủ và đa dạng các dụng cụ hỗ trợ hoạt động trị liệu cho trẻ; luôn cập nhật các phương pháp và thiết bị mới nhất.
CHÚNG TÔI LUÔN DÀNH CHO CON BẠN SỰ QUAN TÂM SÂU SẮC NHẤT!
TRÂN TRỌNG CHÀO ĐÓN QUÝ PHỤ HUYNH VÀ TRẺ ĐẾN VỚI PHÒNG KHÁM!


Thứ Ba, 19 tháng 3, 2019

TRẦM CẢM SAU SINH

Các rối loạn tâm lý ở sản phụ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, bao gồm trầm cảm trước và sau sinh. Đối với trầm cảm sau sinh, sản phụ cần được can thiệp tâm lý nhằm tránh để lại tác động đến cảm xúc, nhận thức và hành vi của trẻ.

👉Nguyên nhân của trầm cảm sau sinh:

Có nhiều yếu tố dẫn đến trầm cảm sau sinh, cụ thể như:

- Có tiền sử trầm cảm hoặc các các bệnh tâm thần khác

- Thay đổi hormone sau sinh
- Khó khăn tài chính, thay đổi công việc, bệnh tật hoặc trải qua sự mất mát nào đó
- Thay đổi về mối quan hệ xã hội, thiếu mạng lưới hỗ trợ vững chắc
- Nuôi con có nhu cầu đặc biệt hoặc những trẻ đòi hỏi mức độ chăm sóc cao
- Gia đình có tiền sử về các vấn đề sức khỏe tâm thần
👉Các triệu chứng của trầm cảm sau sinh:
Các dấu hiệu của trầm cảm sau sinh có thể bắt đầu từ những tuần sau sinh, thỉnh thoảng có thể không xuất hiện cho đến nhiều tháng sau sinh. Bao gồm:
- Cảm thấy chán nản hoặc tuyệt vọng, mất hứng thú với hoạt động
- Cảm thấy lãnh đạm và rút lui với gia đình, bạn bè
- Thay đổi thói quen ăn uống, ngủ nghỉ
- Cảm thấy mệt mỏi hầu hết các ngày
- Cảm thấy giận giữ và cáu kỉnh
- Cảm thấy tội lỗi, không xứng đáng, không có giá trị
- Thiếu tập trung và hay quên
- Hay kích động hoặc trở nên thờ ơ
- Thiếu quan tâm hoặc quan tâm quá mức tới con
- Lo sợ mình sẽ làm hại em bé
- Xuất hiện lo âu bất thường, ảo giác, suy nghĩ kỳ quái
👉 Can thiệp và chữa trị:
Bác sĩ chuyên khoa sẽ thực hiện:
- Chỉ định tầm soát các rối loạn tâm lý cho sản phụ.
- Hỗ trợ thêm các kiến thức về nuôi con và dinh dưỡng
- Chăm sóc toàn diện thể lý và tâm lý
- Chỉ định thuốc phù hợp (thuốc không ảnh hưởng đến sữa mẹ)
✍️Trầm cảm sau sinh không phải lỗi của sản phụ, đây là một tình trạng sức khỏe có thể điều trị được. Bằng cách chia sẻ cảm xúc với các chuyên gia, sản phụ có thể tìm được giải pháp giúp tạo ra những thay đổi tích cực có tác động lớn đến hạnh phúc trọn vẹn của mình.
..................................................
Hãy đến với lớp học tiền sản của bệnh viện quận Thủ Đức để được chia sẻ các kiến thức hữu ích liên quan đến các vấn đề sức khỏe của sản phụ từ các bác sĩ sản khoa cùng chuyên gia tâm lý của Bệnh viện.
- Thời gian: 9h sáng thứ 5 hàng tuần
- Địa điểm: Phòng khám phụ sản (Phòng khám 22), bệnh viện quận Thủ Đức
- Địa chỉ: 29 Phú Châu, P. Tam Phú, Q. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh

6 CÁCH CHỐNG MẤT NGỦ BẠN CÓ THỂ TỰ THỰC HIỆN

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), khoảng 1/3 người dân Mỹ có rối loạn giấc ngủ hoặc bị mất ngủ. Chỉ riêng trong năm 2012, 44 triệu liều thuốc ngủ Ambien đã được sử dụng tại Mỹ, bất chấp có nhiều cách tốt hơn để thử trước khi phải phụ thuộc vào thuốc.
Nhà tâm lý trị liệu, bác sĩ Mike Dow, người dẫn chương trình truyền hình “The Doctors” và chuyên gia của “The Dr. Oz Show”, sẽ chỉ cho bạn 6 cách thay đổi lối sống để có những giấc ngủ khỏe mạnh hơn. Dưới đây là những chia sẻ của ông:
☀️☀️Hãy tiếp xúc với ánh sáng mặt trời☀️☀️
Ngay khi thức dậy, hãy nhìn ra ngoài trời sáng bằng cách mở rèm hoặc mở cửa. Đi bộ bên ngoài vào buổi sáng hoặc trong giờ ăn trưa - bạn sẽ vừa tập thể dục lại vừa tiếp xúc được với ánh sáng cùng lúc. Nếu phòng làm việc của bạn có cửa sổ, lý tưởng nhất là hãy ngồi đối diện hoặc bên cạnh nó.
💡💡Chọn những loại đèn đặc dụng💡💡
Nếu bạn bị kẹt trong một văn phòng không cửa sổ suốt buổi sáng, hãy đầu tư một hệ thống bóng đèn LED của Definity Digital. Bóng đèn nhãn hiệu “Awake and Alert” của họ tạo ra ánh sáng màu xanh để giữ cho bạn tỉnh táo, và nó đủ sáng để điều chỉnh được cả chu kỳ ngủ-thức của bạn.
Ngoài ra, vào buổi chiều và buổi tối, bạn cũng có thể sử dụng bóng hiệu "Good Night" cũng của Definity Digital, loại này giúp lọc ánh sáng xanh giúp bạn không bị khó ngủ. Vào buổi chiều tối cho đến đêm, tốt nhất là bạn nên tránh ánh sáng đèn huỳnh quang và đèn LED thông thường.
Mặc dù vậy, cả bóng Awake and Alert và Good Night của Definity Digital đều phát ra ánh sáng nhìn thấy giống hệt bóng đèn thường. Chúng đắt hơn nhưng rất tiết kiệm điện, mỗi bóng chỉ 10 watt thay vì 60 watt như đèn thường.
Một lợi thế khác: tuổi thọ đèn của Definity Digital kéo dài hơn nhiều so với bóng đèn sợi đốt hoặc bóng đèn huỳnh quang.
Trong các phòng có ánh sáng huỳnh quang như nhà bếp, hãy cân nhắc lắp đặt một đèn chiếu sáng ban đêm để bạn không cần phải bật đèn huỳnh quang vào buổi tối. Hãy lắp chiết áp cho đèn sợi đốt. Vào ban đêm, hãy giảm độ sáng của đèn xuống.
😴😴Ngủ trưa khi cần thiết😴😴
Nếu những giấc ngủ trưa trong ngày có thể giữ bạn tỉnh táo và khỏe mạnh, bằng mọi giá, hãy ngủ trưa. Nghiên cứu cho thấy rằng, giấc ngủ trưa có thể cải thiện hiệu suất làm việc, ngay cả khi chất lượng của nó không thực sự tốt.
Một nghiên cứu cho thấy ngủ trưa 18 phút giúp các nhân viên kiểm soát không lưu cải thiện được thời gian phản ứng của họ.
Tuy nhiên, bạn có thể cần khoảng 40 phút ngủ trưa, vì có thể mất khoảng 20 phút để thực sự rơi vào giấc ngủ. Kể từ khi chu kỳ ngủ - thức của bạn có xu hướng đi xuống sau bữa trưa, thời gian tốt nhất cho một giấc ngủ ngắn có lẽ là vào giữa trưa. Và đừng ngủ trưa quá dài, bởi nó có thể can thiệp vào nhịp ngủ ban đêm của bạn.
Lập trước kế hoạch ngủ là một chiến lược tốt, vì nó cho phép bộ não của bạn chuẩn bị, bạn có thể thấy dễ ngủ hơn khi nghỉ ngơi.
Bạn có thể và thậm chí nên ngủ trên đường nếu cần thiết: nếu bạn thấy mình buồn ngủ khi lái xe đường dài, hãy dừng lại khoảng nửa giờ ở một nơi an toàn và nghỉ ngơi.
📱🖥Điều chỉnh thói quen dùng thiết bị điện tử vào buổi tối📱🖥
Nếu đang gặp vấn đề và khó ngủ, bạn nên cố gắng hết sức tránh sử dụng các thiết bị điện tử, đặc biệt là TV và điện thoại di động, vào buổi tối. Lý tưởng là bạn nên tắt tất cả các thiết bị điện tử trong 3 giờ trước khi ngủ.
Nếu bạn vẫn cần sử dụng chúng, hãy giảm độ sáng của điện thoại, máy tính bảng hoặc laptop xuống mức thấp có thể, hoặc thậm chí tốt hơn nữa - đeo kính râm với mắt kính màu cam để chặn ánh sáng xanh lam, thứ ảnh hưởng đến nhịp sinh học của bạn.
Hãy đặt TV và các thiết bị điện tử khác ra khỏi phòng ngủ của bạn. Thay vì sạc điện thoại trong phòng ngủ, hãy đặt điện thoại trong phòng khách hoặc nhà bếp để tránh sử dụng chúng vào ban đêm. Nếu bạn đọc sách trước khi đi ngủ, đừng đọc e-book mà hãy dùng sách giấy, tất nhiên vẫn với ánh sáng mờ.
🌡🌡Chú ý đến thân nhiệt và nhiệt độ phòng🌡🌡
Chất lượng giấc ngủ không chỉ bị ảnh hưởng bởi độ sáng hoặc màu sắc của ánh sáng, mà còn bởi nhiệt độ cơ thể. Vì nhiệt độ cơ thể dao động trong ngày và đêm, nhiệt độ phòng cũng nên là yếu tố cần chú ý đến.
Vào buổi chiều và buổi tối, nhiệt độ cơ thể của bạn cao hơn. Sau đó, nó bắt đầu giảm khi đến giờ ngủ, và đạt đến mức thấp nhất vào buổi sáng, khi tác dụng phục hồi của giấc ngủ diễn ra mạnh nhất.
Giữ cho phòng của bạn mát mẻ, điều này sẽ tạo điều kiện cho quá trình làm mát tự nhiên này xảy ra trong khi bạn ngủ. Nhiệt độ phòng tối ưu khi bạn tỉnh táo là 21oC. Nhiệt độ tối ưu cho giấc ngủ thậm chí còn thấp hơn, từ 18-20oC.
Một ý tưởng khác là tắm nước nóng khi đi ngủ, điều này có thể giúp bạn vì hai lý do: nước ấm sẽ làm cơ bắp của bạn thư giãn và khi bạn tắm xong, nhiệt độ cơ thể sẽ giảm xuống, kích thích hiệu ứng giống như giấc ngủ sắp đến.
Để có giấc ngủ ngon nhất, hãy giữ cho cơ thể bạn mát nhất có thể, ngoại trừ bàn chân của bạn. Hãy chắc chắn rằng chân bạn ấm, thậm chí đi tất nếu cần, bàn chân lạnh có thể ngăn bạn rơi vào giấc ngủ.
💊💊Thực phẩm chức năng bổ sung melatonin💊💊
Nếu bạn bị mất ngủ, lời khuyên chân thành của tôi là đừng tìm đến thuốc ngủ, ít nhất là hãy thử các cách khác trước đã. Nghiên cứu cho thấy các liệu pháp hành vi nhận thức kể trên thực sự có tác dụng hơn thuốc ngủ.
Những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn uống cũng cho hiệu quả cực kỳ tốt, nhất là khi bạn đang thiếu hụt omega-3, axit béo hỗ trợ sản xuất melatonin, hooc-môn gây buồn ngủ. Omega-3 DHA có trong hải sản đã được chứng minh giúp cải thiện thời gian và chất lượng giấc ngủ.
Nếu bạn vẫn cần thêm sự trợ giúp để có thể ngủ, thực phẩm chức năng bổ sung melatonin tan chậm có thể là một lựa chọn hiệu quả nữa. Bạn có thể tìm thấy những viên thực phẩm chức năng này tại bất kỳ nhà thuốc nào.
Nhưng hãy sử dụng liều nhỏ, ví dụ như loại 1 mg tan chậm, vì sử dụng melatonin liều cao cũng có thể làm gián đoạn chu kỳ ngủ tự nhiên của bạn. Melatonin rất hữu ích cho những người bị chứng mất ngủ, vì nghiên cứu chỉ ra khả năng họ có lượng melatonin thấp hơn người bình thường. (Và khi bạn già đi, sản sinh melatonin cũng bị suy giảm, chứng mất ngủ có thể sẽ tồi tệ hơn).
Một nghiên cứu cho thấy rằng melatonin có thể làm giảm lượng thời gian cần thiết để bạn đi vào giấc ngủ; trong một số trường hợp, thực phẩm chức năng thực sự tốt hơn thuốc. Melatonin vừa giúp bạn ngủ ngon lại vừa giúp bạn tỉnh táo vào buổi sáng hôm sau, nó có thể đặc biệt hữu ích cho hai nhóm đối tượng gặp nhiều nguy cơ khi dùng thuốc an thần Ambien (chứa zolpidem) là: phụ nữ và người già.
Không giống như thuốc ngủ, melatonin không có tác dụng phụ gây nghiện và thèm thuốc. Thế nhưng, trong khi melatonin có thể giúp điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể, dùng quá nhiều có thể khiến chúng phản tác dụng.
Cơ thể chúng ta chỉ sản xuất khoảng 0,3 mg mỗi ngày, vì vậy, hãy bắt đầu với liều thấp nhất bạn cần để cải thiện giấc ngủ.
Và đừng quên, thông báo cho bác sĩ của bạn về bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm chứng năng nào trước khi bạn dùng chúng.
Tuy nhiên, nếu vẫn còn khoa khăn về giấc ngủ xin liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ thêm
🏥Khoa Tâm Thể – Khu khám bệnh chuyên gia Bệnh viện Quận Thủ Đức.
🏥Địa chỉ: 22 Phú Châu, P. Tam Bình, Q. Thủ Đức
☎️Điện thoại: 028. 6650.0223
Bài viết lược dịch từ Businessinsider
Link: https://www.businessinsider.com/sleep-help-how-to-fall-asleep-restless-insomnia-mental-health-doctor-2018-5?fbclid=IwAR0elbIUGR0RJ_QjpkL2iltVs6BMwhhpUfq_rMmKu1seTusS21FX2KgLbtE

TRẦM CẢM SAU SINH (PPD)

Những ngày và tuần đầu tiên sau khi sinh con, người mẹ có thể trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Không chỉ cảm thấy những cảm xúc kì diệu như niềm vui, niềm sung sướng và hãnh diện, người mẹ cũng trải nghiệm các cảm xúc khó khăn hơn, kể cả nỗi buồn. Cảm giác buồn và việc khóc sau khi sinh em bé thường được biết đến tên gọi “baby blues”. “Baby blues” phổ biến và thường giảm dần sau 1 hoặc 2 tuần. Việc này xảy ra có thể do sự thay đổi hormone thất thường sau sinh. Tuy nhiên, khoảng một trong bảy bà mẹ sẽ trải qua cái gì đó nghiêm trọng hơn “baby blues” thông thường. Những người phụ nữ sau sinh và phải đối mặt với việc buồn chán, lo âu trong vài tuần hoặc hơn có thể đang có trầm cảm sau sinh (TCSS). “baby blue” có xu hướng đi qua nhanh hơn, còn TCSS thường kéo dài, dai dẳng và có nhiều ảnh hưởng tới khả năng của người mẹ để thực hiện các hoạt động hằng ngày.
⛔️ DẤU HIỆU VÀ TRIỆU CHỨNG
Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh (CDC), có tới 20% các bà mẹ trải qua một hoặc nhiều triệu chứng của TCSS. Tương tự như các loại khác của trầm cảm, TCSS có thể bao gồm các triệu chứng sau:
👉 Cảm thấy chán nản hoặc tuyệt vọng trong hầu hết các ngày trong tuần hoặc nhiều hơn
👉 Cảm thấy lãnh đạm và rút lui với gia đình, bạn bè
👉 Giảm hứng thú với các hoạt động yêu thích trước đây (bao gồm tình dục)
👉 Thay đổi thói quen ăn uống, ngủ nghỉ
👉 Cảm thấy mệt mỏi hầu hết các ngày
👉 Cảm thấy giận dữ và cáu kỉnh
👉 Cảm thấy tội lỗi, không xứng đáng, không có giá trị
👉 Thiếu tập trung và hay quên
👉 Hay kích động hoặc trở nên thờ ơ
👉 Thiếu quan tâm hoặc quan tâm quá mức tới con
👉 Cảm thấy lo âu, hoảng loạn hoặc hoang tưởng
👉 Gặp ác mộng
👉 Lo sợ mình sẽ làm hại em bé
👉 Có suy nghĩ tự sát hoặc giết con
👉 Xuất hiện ảo giác, suy nghĩ kỳ quái
Các triệu chứng của TCSS có thể bắt đầu từ những tuần đầu tiên sau sinh, thỉnh thoảng, triệu chứng của TCSS có thể không xuất hiện cho đến nhiều tháng sau sinh.
📚NGUYÊN NHÂN
Có nhiều yếu tố dẫn đến TCSS, những phụ nữ có tiền sử trầm cảm hoặc các tình trạng sức khỏe tâm thần khác đối mặt với nguy cơ cao hơn về TCSS. Những yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ TCSS:
👉 Thay đổi hormone sau sinh
👉 Căng thẳng về mặt cảm xúc, bao gồm cả khó khăn tài chính, thay đổi công việc, bệnh tật hoặc có trải qua sự mất mát nào đó
👉 Thay đổi về mối quan hệ xã hội, thiếu mạng lưới hỗ trợ vững chắc
👉 Nuôi con có nhu cầu đặc biệt hoặc những trẻ đòi hỏi mức độ chăm sóc cao
👉 Gia đình có tiền sử về các vấn đề sức khỏe tâm thần
TCSS có thể ảnh hưởng đến bất kì ai, kể cả những người mẹ sinh thường và con sinh ra khỏe mạnh. Nếu bạn có tiền sử về trầm cảm hoặc lo âu trong quá khứ, hãy nói với bác sĩ biết điều này, bạn có thể giảm được nguy cơ tiến triển của TCSS.
💊ĐIỀU TRỊ TCSS
Nếu bạn đang có những dấu hiệu của TCSS, hãy nói với bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần. Bác sĩ có thể đề xuất cho bạn về việc gặp các nhà tham vấn tâm lý định kỳ hoặc bạn có thể bắt đầu sử dụng thuốc chống trầm cảm.
Thay đổi thói quen sinh hoạt cũng có thể làm giảm các triệu chứng của TCSS. Những chiến lược sau có thể giúp bạn quản lí sự gia tăng yếu tố căng thẳng xuất hiện khi trở thành bố mẹ:
- Ngủ đủ giấc
- Dành thời gian để tập thể dục
- Tìm kiếm sự bảo bọc và hỗ trợ của gia đình, bạn bè
- Ăn uống điều độ và đủ chất
- Nhờ người khác trông con giúp để có thể có thời gian nghỉ ngơi cần thiết
Bạn có thể hành động để cảm thấy tốt hơn
Quá trình làm mẹ có thể vô cùng căng thẳng vì những vai trò mới, việc cân bằng giữa chăm sóc bản thân và đứa trẻ (cả những đứa con khác và các thành viên trong gia đình) gây áp lực nặng nề và kiệt sức. Nếu bạn vừa mới làm mẹ, bạn có thể có cảm xúc lo âu, tuyệt vọng thậm chí cảm thấy tội lỗi và xấu hổ. Nhưng điều quan trọng cần biết là TCSS không phải là lỗi của bạn. TCSS là một tình trạng sức khỏe có thể điều trị được. Bằng cách chia sẻ cảm xúc của bạn với các chuyên gia, bạn có thể tìm được con đường tạo ra những thay đổi tích cực có tác động lớn đến hạnh phúc trọn vẹn của bạn.
NGUỒN
https://www.psycom.net/depression.central.post-partum.html?fbclid=IwAR0TD_aYcJipij65M4BMFrBkjaYMwfBs3FrP17EInA4eKRP8kR-mjk7aWVc
https://www.webmd.com/depression/postpartum-depression/understanding-postpartum-depression-basics?fbclid=IwAR0qBP5x-xbQCwPoMj2AANFGN3ILuZ96IIc34KYPndgq_w_PtxfR2XtcaT8#1


RỐI LOẠN TÂM LÝ VÀ PHƯƠNG PHÁP HỖ TRỢ BỆNH NHÂN UNG THƯ

I. Giới thiệu
📰Hiện nay tỉ lệ mắc ung thư tại Việt Nam không ngừng gia tăng, theo thống kê mới nhất năm 2018 có hơn 300,000 bệnh nhân ung thư [6]. Bệnh ung thư có thể tác động đến bệnh nhân ở nhiều khía cạnh về cả cơ thể và tâm lí. Đặc biệt là tác động đến tâm lí, bệnh có thể làm cho bệnh nhân lo lắng, trầm cảm, tức giận, không chắc chắn về tương lai, vô vọng, tuyệt vọng, sợ xa cách người thân, sợ đau, sợ chết…các vấn đề này nếu không được giải quyết có thể gây ra các rối loạn về tâm lý [2],[4].
🔎Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng những bệnh nhân ung thư có nguy có mắc các rối loạn về tâm lý dao động từ 29-50% [2],[7],[10]. Các rối loạn tâm lý thường gặp là rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn điều chỉnh, rối loạn giấc ngủ [7]. Các rối loạn tâm lí này có thể làm gia tăng tỉ lệ tử vong [2]. Do đó việc hiểu biết về các rồi loạn tâm lí ở bệnh nhân ung thư là vô cùng cần thiết, từ đó có thể giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống và tiên lượng điều trị của họ.
🤦‍♀️II. Những rối lọan tâm lý hay gặp ở bệnh nhân ung thư
Khi một bệnh nhân được chẩn đoán là ung thư họ phải đối mặt với rất nhiều thách thức. Họ cảm thấy lo lắng, trầm cảm, tức giận, tuyệt vọng, sợ đau, sợ chết…. Ngoài ra, khi được tiến hành điều trị họ phải chiệu rất nhiều tác dụng phụ, phổ biến nhất là mất năng lượng, mệt mỏi, đau, buồn nôn và nôn, thay đổi nội tiết tố và rối loạn giấc ngủ. Tất cả những điều ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân không giải quyết được các có thể dẫn đến những rối loạn tâm lý. Mà hậu quả là làm gia tăng tỉ lệ tử vong [2].
Các rối loạn tâm lý thường gặp ở bệnh nhân ung thư:
🧩1. Rối loạn thích ứng
Rối loạn này thường xuất hiện trong giai đoạn người bệnh nhận được chẩn đoán đầu tiên của bác sĩ. Họ thường gặp khó khăn trong việc chấp nhận sự thật này. Họ có thể nổi cơn thịnh nộ và so sánh. Họ thấy không công bằng trong việc người khác vẫn khỏe mạnh còn mình thì mắc bệnh, dẫn đến các hành động thách thức, bốc đồng, dễ xúc động, không kiểm soát được hành vi bản thân hoặc bệnh nhân có thể xuất hiện triệu chứng trầm cảm, thu mình lại làm cho mối quan quan hệ gia đình và xã hội rạn nứt. Những triệu chứng này thường trầm trọng hơn so với dự đoán bình thường. Rối loạn này thường xuất hiện trong thời gian ngắn, hầu hết sẽ kết thúc trong vòng 3 tháng. Những triệu chứng nghiêm trọng này có thể dẫn đến tình huống người bệnh sẽ có ý nghĩ tự tử hay muốn tìm đến cái chết [1] [2].
🧩2. Rối loạn lo âu
Lo âu là một phản ứng bình thường khi nghe tin mình bị ung thư. Khi cảm thấy bị đe dọa, sự căng thẳng sẽ tăng lên một cách tự nhiên. Các triệu chứng thường gặp là tim đập nhanh, không đều, rối loạn nhịp tim… Lo lắng có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong quá trình sàng lọc, chẩn đoán và điều trị bệnh. rối loạn lo âu khi sự lo âu của bệnh nhân kéo dài trên 6 tháng, bệnh nhân không kiểm soát được và ảnh hưởng cuộc sống cũng như công việc. Có đến 18% bệnh nhân ung thư có rối loạn lo âu. Đặc biệt những bệnh nhân độc thân thường nguy cơ rối loạn lo âu nhiều hơn. Lo lắng có thể khiến người bệnh suy sụp tinh thần và không thể làm bất cứ việc gì khác. Mất ngủ nghiêm trọng, đau đớn và thường xuyên căng thẳng là những điều có thể xảy ra khi người bệnh lo âu quá mức [1] [2].
🧩3. Trầm cảm
Trầm cảm là một vấn đề tâm lý của bệnh nhân ung thư khá thường gặp. Theo thống kê, khoảng 16 – 25% người bệnh ung thư có dấu hiệu trầm cảm. Trong đó, có khoảng 35% bệnh nhân không được phát hiện, nên không điều trị kịp thời. Nếu bệnh nhân có 5 trong số các triệu chứng sau và kéo dài từ 2 tuần trở lên thì cần phải chú ý:
• Tâm trạng chán nản kéo dài trong nhiều ngày
• Không còn quan tâm đến các hoạt động bình thường
• Giảm cân hoặc tăng cân đáng kể, chán ăn
• Ngủ nhiều hoặc ít hơn bình thường
• Mệt mỏi hoặc mất năng lượng mỗi ngày
• Cảm giác tội lỗi
• Giảm khả năng suy nghĩ hoặc tập trung
• Thường xuyên suy nghĩ về cái chết và có ý định tự sát.
Trầm cảm có thể có những tác động khác nhau đối với tâm lý của bệnh nhân ung thư. Ung thư ở giai đoạn nặng, đau đớn, thiếu sự hỗ trợ của gia đình là những yếu tố làm tăng nguy cơ ở người bệnh. Ngoài ra, trầm cảm còn do một số nguyên nhân như:
o Căng thẳng tâm lý
o Các vấn đề sinh lý
o Tác dụng phụ của thuốc
o Phản ứng với hóa trị liệu
o Rối loại chức năng tuyến giáp
o Chế độ ăn uống không đầy đủ dinh dưỡng.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu không được điều trị, trầm cảm có thể có tác động tiêu cực đến các vấn đề sức khỏe, quá trình phục hồi và làm tăng nguy cơ tử vong của bệnh nhân. Bệnh nhân lớn tuổi và phụ nữ có xu hướng bị trầm cảm nhiều hơn. Trầm cảm khiến nguy cơ tử vong ở bệnh nhân ung thư tăng cao [1] [2].
🧩4. Rối loạn giấc ngủ
Một trong những triệu chứng phổ biến nhất gặp ở bệnh nhân ung thư là mất ngủ [9] [8]. Tỷ lệ rối loạn giấc ngủ ở bệnh nhân ung thư được báo cáo là 50%, với tỉ lệ mắc cao hơn ở phụ nữ [10]. Khi bệnh nhân bị ung thư giai đoạn cuối, rối loạn giấc ngủ và các triệu chứng khác tăng lên đáng kể, đặc biệt là ở giai đoạn cuối, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Một số triệu chứng khác thường gặp ở bệnh nhân ung thư bao gồm đau cấp tính hoặc mãn tính, lo lắng, buồn nôn, trầm cảm, mê sảng, mệt mỏi, nhiễm trùng và sốt cao, có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ. Có một mối liên quan quan trọng khác được tìm thấy giữa sử dụng thuốc và mất ngủ. Uống thuốc ngủ nhiều hơn có liên quan đáng kể đến chứng mất ngủ. Rối loạn giấc ngủ ở bệnh nhân ung thư làm tăng tỷ lệ tử vong [3].
🧩5. Các vấn đề tâm lý xã hội
Ung thư có thể làm thay đổi mối quan hệ giữa bệnh nhân với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Quá trình điều trị có thể củng cố thêm mối quan hệ của bệnh nhân với mọi người nhưng nó cũng có thể làm rạn nứt mối quan hệ này. Nguyên nhân chính gây ra sự rạn nứt thường là do họ không biết hỗ trợ bệnh nhân như thế nào. Các mối quan hệ xã hội còn có cả bác sĩ và chuyên gia trị liệu. Thiếu sự hỗ trợ của những người xung quanh có thể làm người bệnh ung thư thêm lo lắng. Điều này khiến chất lượng sống của họ bị giảm sút [2].
🧩6. Rối loạn chức năng tình dục
Quá trình điều trị ung thư có thể khiến người bệnh thay đổi từ trong ra ngoài như: rụng tóc, thay đổi cân nặng, cơ thể xuất hiện nhiều vết sẹo do phẫu thuật hoặc các bộ phận trong cơ thể bị thay đổi hoặc cắt bỏ. Điều này có thể làm thay đổi xu hướng tình dục và ngoại hình của người bệnh. Bên cạnh đó, điều trị ung thư còn ảnh hưởng đến các cơ quan sinh sản như vú, tuyến tiền liệt, tinh hoàn. Điều này làm người bệnh hoang mang khi cho rằng mình không còn là đàn ông hoặc phụ nữ nữa. Một nghiên cứu điều tra về tình dục sau khi điều trị ung thư vú nhấn mạnh rằng đời sống tình dục đã bị bỏ qua sau khi chẩn đoán ung thư, đặc biệt là ở các nước châu Á [2].
Người bệnh có thể cảm thấy e ngại khi thảo luận với bác sĩ các vấn đề liên quan đến đời sống tình dục. Thực tế, đa số người bệnh cho biết các bác sĩ không quan tâm nhiều đến những thay đổi về tình dục của bệnh nhân. Họ thường không thảo luận về tình dục vì có thể họ cho rằng nó không quan trọng hoặc bản thân ngại nói về nó hay bác sĩ điều trị ung thư không có nhiều kinh nghiệm về lĩnh vực này [2].
Mong muốn được sống là điều đầu tiên người bệnh nghĩ đến khi nhận được kết quả chẩn đoán ung thư. Lúc đầu, người bệnh có thể không quan tâm đến các vấn đề tình dục, nhưng sau một thời gian, người bệnh sẽ muốn trở lại cuộc sống bình thường như trước đây. Do đó, cần quan tâm đến vấn đề tình dục trên những bệnh nhân ung thư trong độ tuổi sinh sản.
👩‍⚕️III. Những phương pháp hỗ trợ bệnh nhân ung thư
Nhìn chung Trị liệu tâm lí và sử dụng thuốc là hai biện pháp được sử dụng chính để hộ trợ bệnh nhân ung thư gặp phải các rối loạn tâm lí. Với mục đích chính là ổn định các rối loạn tâm lí cấp tính ở bệnh nhân giúp bệnh nhân có được một trạng thái tâm thần ổn định từ đó giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống [1].
Tùy theo từng rối loạn mà có các cách điều trị khác nhau, có thể đơn trị liệu tâm lí, hoặc hóa dược, cũng có thể kết hợp cả hai.
🗣Trị liệu tâm lí đóng vai trò quan trọng. Người bệnh sẽ được hỗ trợ cách để nhận dạng, thay đổi cách phản hồi, xử lý những cảm xúc và suy nghĩ của bản thân. Chuyên gia tâm lý sẽ trò chuyện, áp dụng kỹ thuật, liệu pháp như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), liệu pháp phân tâm, thư giãn, giáo dục, thôi mien, còn có Liệu pháp gia đình, Các nhóm tự giúp đỡ…
Với những trường hợp ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tâm thần của bệnh nhân, bệnh nhân không thể kiểm soát được các hành vi, cảm xúc ảnh hưởng đến bản thân, gia đình xã hội như việc lo lắng trong thời gian dài, mất ngủ, khủng hoảng… thì việc dùng thuốc là không thể thiếu.
Mặc khác trong một vài trường hợp cụ thể, các phương pháp điều trị có thể được ưu tiên sử dụng. Ví dụ như trong rối loạn hiệu chình, rối loạn lo âu sử dụng hóa dược kết hợp với liệu pháp hành vi có hiệu quả đặc biệt [1]. Việc các thành viên trong gia đình thường xuyên thể hiện cảm xúc và suy nghĩ với nhau giúp giảm nguy cơ trầm cảm [5].Thay đổi một số thói quen và kiểm soát căng thẳng trong cuộc sống bằng liệu pháp thư giản có thể giúp bệnh nhân cải thiện cuộc sống tốt hơn [10].
👨‍👩‍👧‍👦Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã định nghĩa rằng một người khỏe mạnh là một người khỏe mạnh cả và thể chất và tinh thần. Do đó điều trị bệnh nhân cần phải điều trị toàn diện, đặc biệt là trên bệnh nhân ung thư. Cần đặc biệt quan tâm đến tâm lí của người bệnh vì nó có vai trò rất quan trọng trong việc giúp nâng cao tỉ lệ sống còn ở bệnh nhân.
📚TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ môn Tâm Thần Học Tâm thần học, Trường Đại Học Y Dược TP Hồ Chí Minh, tr 73-77.
2. İzci Filiz, İlgün Ahmet Serkan, Fındıklı Ebru, Özmen Vahit (2016) "Psychiatric Symptoms and Psychosocial Problems in Patients with Breast Cancer". The journal of breast health, 12 (3), 94-101.
3. Jimenez-Gordo A. M., Feliu J., Martinez B., de-Castro J., Rodriguez-Salas N. (2009) "Descriptive analysis of clinical factors affecting terminally ill cancer patients". Support Care Cancer, 17 (3), 261-9.
4. Lu D, Andersson TM, Fall K (2016) "Clinical Diagnosis of Mental Disorders Immediately Before and After Cancer Diagnosis: A Nationwide Matched Cohort Study in Sweden.". JAMA oncology, sep 1 (2)
5. National Institute of Mental Health (2016) Depression basics,https://www.nimh.nih.gov/health/publications/depression/index.shtml#pub7, access on 12/2/2019.
6. Public Security (2018) Vietnam records 164,671 new cases of cancer in 2018,http://en.cand.com.vn/Law-Society/Vietnam-records-164-671-new-cases-of-cancer-in-2018-519277/?fbclid=IwAR08ywywVOiQaAwxShH9_BUT-QcDf7CK9jvnAwhEXkZ2k5i9KDlExTmVIOA, access on 12/2/2019.
7. Jacynthe Rivest, Jon Levenson (2018) "Clinical features and diagnosis of psychiatric disorders in patients with cancer: Overview". UpToDate, apr 2018
8. Savard J, Morin C. M (2001) "Insomnia in the context of cancer: a review of a neglected problem". J Clin Oncol, 19 (3), 895-908.
9. Schover L. R. (1991) "The impact of breast cancer on sexuality, body image, and intimate relationships". CA Cancer J Clin, 41 (2), 112-20.
10. Simeit R., Deck R., Conta-Marx B. (2004) "Sleep management training for cancer patients with insomnia". Support Care Cancer, 12 (3), 176-83.

👩‍🔬   Tổ Tâm Lý Trẻ Em (Tâm Lý Phát Triển) của Khoa Tâm Thể - BV Thủ Đức gồm 4 tham vấn viên giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp và tận tâm; ...